Gaston Febus – Lew Pirenejów

Sława Febusa

“Oczywiście sława Febusa dotarła aż do naszych uszu … Och ! Jest nie tylko wybornym myśliwym, lecz także zręcznym kopijnikiem, rozmiłowanym w księgach czytelnikiem, znamienitym budowniczym, przede wszystkim zaś wielkim uwodzicielem. Powiedziałbym, że to wybitny władca, którego jedyną wadą jest posiadanie małego królestwa.

Najprzystojniejszy mężczyzna naszych czasów

Zapewniają, że jest najprzystojniejszym mężczyzną naszych czasów, i chętnie się pod tym pod piszę. Wysoki, silny, zdolny powalić niedźwiedzia… dokładnie, mój bratanku, niedźwiedzia… ma zgrabną nogę, szczupłe biodro, szerokie barki, jasną cerę i pokazuje śnieżno białe zęby, gdy się uśmiecha.

Przede wszystkim zaś ma burzę złocisto miedzianych loków, które niczym promieniste, falujące i krągłe runo opadają mu na szyję. Ta naturalna lśniąca korona sprawiła, że za swój herb przyjął słońce, a tak że przydomek Phoibosa, jaśniejącego, pisany z francuska przez „F”… Febus … dlatego że wybrał to imię, nim nauczył się greki. Nigdy nie wkłada chaperonu i przechadza się z gołą głową jak starożytni Rzymianie, co w naszych czasach należy do wyjątków.

Dwór w Orthez

Kiedyś go odwiedziłem.

Sprawił bowiem, że każdy człowiek liczący się w chrześcijańskim świecie przyjeżdża na jego mały dwór w Orthez, który przeobraził w ważne centrum.

Kiedy tam przebywałem, spotkałem hrabiego palatyna, duchownego króla Edwarda, pierwszego szambelana króla Kastylii, nie licząc wybitnych fizyków, znanego malarza i słynnych doktorów prawa. Wszyscy są tam traktowani iście po królewsku.

Z tego, co wiem, to tylko król Cypru z rodu Lusignanów posiada równie promieniejący i wpływowy dwór na podobnie niewielkim terytorium, wszelako on ma znacznie więcej środków płynących głównie z zysków handlowych.

Febus w niezwykle uroczy sposób pokazuje wszystko, co do niego należy:

„Oto sfora moich psów myśliwskich … moje wierzchowce… moja metresa… moje bękarty … Dostojna Pani de Foix miewa się wyśmienicie, Bogu niech będą dzięki. Zobaczycie się z nią dziś wieczorem”.

Wieczorem w długiej galerii, którą kazał wznieść w jednym ze skrzydeł swojego pałacu, skąd widać górzysty krajobraz, zbiera się cały dwór w przepysznych strojach i przechadza się dłuższą chwilę, aż błękitny cień zakryje Béarn. Znajdują się tam ogromne kominki, w których ogień żywo płonie, a pomiędzy nimi na ścianach widnieją freski przedstawiające sceny z polowania – pędzla włoskich mistrzów.

Gość, który nie włożył całej swej biżuterii i najlepszych strojów, zakładając, że to będzie zwykły pobyt w małym zameczku w górach, wypadnie bardzo niekorzystnie. Uprzedzam was, gdyby zdarzyło się wam pojechać tam któregoś dnia…

Agnieszka de Foix

Dostojna Pani Agnieszka de Foix, z rodu królów Nawarry, siostra królowej Blanki, niemal tak piękna jak ona, jest ubrana w złoto i perły. Niewiele mówi lub raczej, jak można się domyślić, lęka się mówić. Słucha, jak minstrele śpiewają Aqueres mountanes skomponowane przez jej małżonka, które mieszkańcy Béarn chętnie intonują w chórze.

Natomiast Febus chodzi od grupy do grupy, pozdrawia jednych, pozdrawia drugich, tu wita jakiegoś pana, tam komplementuje poetę, gawędzi z posłem, chodząc, dopytuje się o sprawy świata, wydaje opinię, półgłosem rzuca polecenie i rządzi, rozmawiając.

Aż do chwili gdy słudzy w liberii wniosą dwanaście masywnych świeczników, aby dać znak wszystkim gościom, że nadszedł czas rozpoczęcia wieczerzy. Zdarza się, że zasiadają do stołu około północy.

Za małe królestwo

Pewnego wieczoru zaskoczyłem Febusa, gdy wsparty o łuk krużganka, wzdychał nad srebrzystym potokiem i krajobrazem błękitnych gór.

„Za małe, za małe… Można pomyśleć, Wasza Eminencjo, że opatrzność znajduje perfidną przyjemność, niesprawiedliwie rozdając karty …”

Właśnie skończyliśmy dyskutować o sytuacji Francji, o jej królu i w mig pojąłem, co chciał mi powiedzieć. Wybitny człowiek często otrzymuje niewielką ziemię pod zarząd, podczas gdy miernej jednostce trafia się ogromne królestwo. I dodał:

„Lecz choć moje Béarn jest małe, pragnę, by było niezależne”.

Maurice Druon – Krolowie przekleci. Tom 3